VoP, czyli weryfikacja odbiorcy płatności – komiks informacyjny BMS – cz.1

VoP – Verification of Payee, czyli weryfikacja odbiorcy płatności – oto nowe pojęcie, które wchodzi do świata europejskiej bankowości. Warto, by poznał je każdy, kto jest klientem banku, i kto wykonuje i otrzymuje przelewy. Co VoP oznacza dla wszystkich interesariuszy rynku płatniczego? Rozpoczynamy cykl edukacyjno-informacyjny BMS, w którym w kilku artykułach i w naszym komiksie informacyjnym opowiemy o VoP. Zapraszamy do lektury!

VoP: Po co? Od kiedy? Gdzie?

VoP – to pojęcie, które coraz częściej pojawia się w mediach. Ponieważ skrót pochodzi od anglojęzycznej frazy Verification of Payee, może być niejasny i budzić wątpliwości. Rozwiewamy je! VoP to tzw. weryfikacja danych beneficjenta, odbiorcy przelewu. Pojęcie to i proces wprowadza rozporządzenie UE dot. przelewów natychmiastowych SEPA: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32024R0886. Celem jest ograniczenie oszustw finansowych, w których przestępcy wykorzystują mechanizm podstawiania swoich danych w trakcie wykonywanej operacji (np. poprzez przejęcia ekranu osoby, robiącej przelew).
VoP najpierw będzie obowiązywać w strefie euro – już od 9 października 2025. Poza strefą euro, a więc również w Polsce –  od 9 lipca 2027, a więc niespełna 2 lata później.
VoP będzie dotyczyć zarówno przelewów natychmiastowych SEPA, jak i zwykłych SEPA.

Jak wygląda mechanizm VoP?

Zanim przelew zostanie zrealizowany, bank nadawcy przekazuje do banku odbiorcy dane: numer rachunku odbiorcy i jego nazwę (to może być imię i nazwisko, nazwa firmy lub unikalny identyfikator odbiorcy-firmy np. numer LEI). 

Bank odbiorcy otrzymując zapytanie, dokona weryfikacji zgodności danych otrzymanych w zapytaniu z danymi posiadanymi po swojej stronie i odeśle jedną z czterech odpowiedzi: “pełne dopasowanie danych” (MTCH), “bliskie dopasowanie danych” (CMTC), “brak dopasowania danych” (NMTC), “weryfikacja nie jest możliwa” (NOAP). To nadawca na podstawie otrzymanej odpowiedzi podejmie decyzję, czy mimo wszystko wysłać ten przelew, czy się wstrzymać. Sama weryfikacja nie zablokuje przelewu. 

Bank nadawcy informuje nadawcę o wyniku weryfikacji i na bazie otrzymanych informacji, nadawca może zautoryzować/zrealizować swój przelew lub zrezygnować.

Czy VoP to coś nowego?

W sferze przelewów międzykrajowych, obejmujących obszar wielu krajów – tak – VoP jest nowym mechanizmem. Natomiast na poszczególnych rynkach krajowych takie rozwiązania już funkcjonują – choćby w Wielkiej Brytanii, Holandii. Namiastka VoP funkcjonowała również w Polsce, w zakresie przelewów Elixir.  Kiedy w Polsce zaczęły funkcjonować przelewy Elixir (1994 r.), banki odbierające weryfikowały poprawność danych odbiorcy z przelewu ze swoimi danymi.
Ze względu na wiele błędów w poprawności tych danych, szybko z tego zrezygnowano.

To pierwsza część naszego cyklu informacyjnego o VoP. W kolejnej części publikacji opowiemy bardziej szczegółowo o zasadach weryfikacji danych. Zapraszamy do śledzenia naszego cyklu oraz komiksu!